कृषि पकेट क्षेत्रका लागि कुन प्रदेश केमा उपयोगी ?

कृषि मन्त्रालयले कृषिमा आत्मनिर्भर बनाउने योजना र कृषिलाई व्यवसायीमुखी बनाउने कृषि पकेट क्षेत्र निर्धारण गरेको छ। जबसम्म नेपाल कृषिमा आत्मनिर्भर हुन सक्दैन तबसम्म देश विकास सम्भव नरहने मन्त्रालयको मान्यता छ।

 

मन्त्रालयले कृषि क्षेत्र सुधार र कृषिमा आत्मनिर्भर योजनाका लागि यस अघिनै २७ बुँदे प्रतिबद्धता समेत सार्वजनिक गरिसकेको छ। मन्त्रालयले हरेक प्रदेशमा पकेट क्षेत्रको स्थापना र सञ्चालनका लागि क्षेत्रफल पनि निर्धारण गरेको छ। यसअनुसार खाद्यान्न बालीको पकेट क्षेत्रका लागि मध्य पहाडमा ३५ र तराईमा १०० हेक्टर जमिन हुनुपर्ने जनाएको छ।

 

ताजा तरकारी तथा फलफूलका लागि उच्च पहाडमा ५, मध्य पहाडमा १५ र तराईमा ५० हेक्टर तोकिएको छ भने अदुवा, बेसार र अलैंचीका लागि उच्च पहाड, मध्य पहाड र तराईमा कम्तिमा १५ हेक्टर जमिन अनिवार्य हुनुपर्ने मन्त्रालयले जनाएको छ। चियाका लागि मध्य पहाड र तराईमा कम्तीमा १०० हेक्टर तथा कफीका लागि मध्य पहाडमा २५ हेक्टर जमिन हुनुपर्नेछ।

 

माछा पोखरीको पकेट क्षेत्रका लागि उच्च पहाडमा १ हेक्टर, मध्य पहाडमा ५ हेक्टर पोखरी र तराईमा १० हेक्टर पोखरी हुनुपर्ने मापदण्ड तोकिएको छ। तोकिएको क्षेत्रफल बाहेक पकेट क्षेत्रका लागि सडक पुगेको क्षेत्रमा जमिन हुनुपर्ने, सिँचाइ पर्याप्त सुविधा भएको वा हुनसक्ने सम्भावना भएको, विद्युत वा वैकल्पिक ऊर्जाको व्यवस्था भएको, सञ्चार सुविधा भएको, प्रमुख बजारबाट नजिक भएको, सेवा केन्द्रबाट नजिक भएको हुनुपर्ने न्यूनतम मापदण्ड पनि मन्त्रालयले तोकेको छ।

 

पकेट क्षेत्र सञ्चालनका लागि जिल्लागत योजना पहिचान भइसकेकाले अब जिल्लास्तरमा न्यूनतम पूर्वाधार र क्षेत्रफलसहितको सूचना आह्वान गरिने मन्त्रालयले जनाएको छ। 

 

प्रदेश नम्बर १-  जम्मा जिल्ला १४ र बाली संख्या ७

धान– झापा र मोरङ

अदुवा र बेसार– खोटाङ 

अलैची–सोलुखुम्बु, भोजपुर, संखुवासभा, तेह्रथुम, पाँचथर, ताप्लेजुङ 

आलु– उदयपुर 

ताजा तरकारी– इलाम, धनकुटा 

मकै– ओखलढुंगा, सुनसरी 

 

प्रदेश नम्बर २-  जम्मा जिल्ला ८ र बाली संख्या ३ 

धान– धनुषा, महोत्तरी, सप्तरी, सिराहा 

आँप– सर्लाही 

माछा– बारा, पर्सा, रौतहट 

 

प्रदेश नम्बर ३- जम्मा जिल्ला १३ र बाली संख्या ६ 

मकै– चितवन, काभ्रे 

जुनार र सुन्तला– सिन्धुली, रामेछाप 

आलु– रसुवा 

अलैंची– दोलखा 

ताजा तरकारी– सिन्धुपाल्चोक, ललितपुर, भक्तपुर, काठमाडौं, धादिङ, नुवाकोट, मकवानपुर 

 

प्रदेश नम्बर ४-  जम्मा जिल्ला ११ र बाली संख्या ८

धान– नवलपरासी 

मकै– बाग्लुङ

स्याउ– मनाङ, मुस्ताङ 

जुनार र सुन्तला– पर्वत, स्याङ्जा, गोरखा, तनहुँ 

अलैची– लमजुङ 

ताजा तरकारी– कास्की 

आलु– म्याग्दी

 

प्रदेश नम्बर ५- जम्मा जिल्ला १० र बाली संख्या ६ 

धान– रुपन्देही, कपिलबस्तु, दाङ, बाँके, बर्दिया 

जुनार र सुन्तला– अर्घाखाँची 

अदुवा र बेसार– पाल्पा, प्युठान 

ताजा तरकारी– गुल्मी, रोल्पा 

 

प्रदेश नम्बर ६– जम्मा जिल्ला ९ र बाली संख्या ६ 

मकै– सुर्खेत 

अदुवा र बेसार– सल्यान 

जुनार र सुन्तला– दैलेख 

स्याउ– रुकुम, हुम्ला, जुम्ला, मुगु, कालीकोट, डोल्पा 

 

प्रदेश नम्बर ७- जम्मा जिल्ला ८ र बाली संख्या ७ 

धान– कैलाली 

मकै– दार्चुला 

ताजा तरकारी–  बैतडी 

स्याउ– बझाङ 

अदुवा र बेसार–डोटी

आलु– बाजुरा, डडेल्धुरा, अछाम