विदेशबाट आउँदै गरेका परिवारका सदस्य वा साथीभाइलाई नेपालमा भएकाहरुले गिफ्टको आशा गर्नु सामान्य नै भयो। तीमध्ये केहीले मोबाइल माग्छन्। हुनत अहिले सजिलो पनि हो, विदेशबाट मोबाइल मगायो, यहाँ बजारमा किन्नेभन्दा सस्तो भइहाल्छ। नेपालमा ल्यायो, यताको सिम राख्यो- चलायो। आनन्दै।

तर पख्नुस्, अब यति सजिलो हुनेछैन विदेशबाट ल्याउने मोबाइल चलाउन। मोबाइल फोनहरुबारे नियमन गर्ने निकाय नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले वैशाख १ गतेदेखि नयाँ नियम बनाउँदैछ। प्राधिकरण भनेको टेलिफोन, मोबाइल, इन्टरनेटलगायतका सेवा नियमन गर्ने निकाय हो। यसले नेपाल टेलिकम, एनसेल, युटिएल आदि मोबाइल सेवा दिनेदेखि आइएसपीसम्मलाई निर्देशन दिने काम गर्छ। नयाँ नियम अनुसार तपाईँले विदेशबाट ल्याएको मोबाइल के हुन्छ त?

तपाईँले त्यसरी विदेशबाट ल्याएको मोबाइल नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणमा लगे दर्ता गर्नुपर्ने हुन्छ। त्यसका लागि तपाईँले यस्तो फाराम भर्नुपर्छ

फारामका साथ तपाईँले नागरिकता वा पासपोर्ट पनि बुझाउनु पर्छ। वैशाख १ गतेदेखि प्राधिकरणको यो अन्तरिम निर्देशिका लागू हुने भए पनि विदेशबाट ल्याएका मोबाइलको IMEI नम्बर फाराम भरेर दर्ता गराउन लानुपर्ने यो व्यवस्था चाहिँ दशैँपछि अर्थात् २०७३ कात्तिक १ गतेदेखि मात्रै लागू हुनेछ।

दर्ता गर्नका लागि तपाईँसित भन्सार तिरेको कागजात पनि पक्कै खोजिनेछ। प्राधिकरणले क्लियरेन्स दिइसकेपछि मात्रै तपाईँले हाल्ने एनसेल वा नेपाल टेलिकम वा अन्य सिमहरुले यी मोबाइलमा काम गर्नेछन्।

व्यक्तिगत रुपमा नभई बेच्नका लागि कम्पनीले ल्याउने मोबाइलमा भने तपाईँले केही गर्नुपर्ने छैन। कम्पनीले नै IMEI नम्बर दर्ता गरिदिन्छ। सक्कली र भन्सार तिरेका मोबाइलहरुमात्र प्रयोगमा आउन् भनेर यस्तो नियम लागू गर्न लागिएको हो।

पुराना मोबाइल के हुन्छन् त ?
२०७२ चैत ३० गतेसम्म चलाइएका मोबाइलहरुको सेवा रोकिने छैन। ती मोबाइलहरु विदेशबाट ल्याइएका हुन् कि नेपालमै किनिएका हुन् कि जेसुकै होस्, सेवा रोकिने छैन।

त्यस्तै अब जस्तोसुकै मोबाइल पनि चलाउन पाइने छैन। प्राधिकरणले टाइप अप्रुभ गरेका मोबाइलहरु मात्रै व्यापारीले आयात गर्न पाउने छन्।

ग्राहकका रुपमा तपाईँले के के गर्नुपर्ने भन्ने बारे अन्तरिम निर्देशिकाको यो भागमा विस्तृत छ-

सुरुमा त विदेशबाट ल्याएका मोबाइल ह्यान्डसेटको भन्सार तिर्नुपर्‍यो। अनि प्राधिकरणमा IMEI नम्बर दर्ता गराउन जानु पर्‍यो।

अब मोबाइल हरायो वा चोरी भयो भने पनि सजिलै हुने भयो। तपाईँले फाराम भरेर त्यस्तो मोबाइल ह्यान्डसेटलाई ब्लक गर्न सक्नुहुनेछ। अथवा ट्रयाक पनि गर्न सक्नुहुनेछ। यो अनुसार
अब हराएको मोबाइल कसैले भेट्टायो भने पनि त्यसमा सिम राखेर चलाउन मिल्ने छैन।

विदेशबाट नेपाल आएका पाहुना वा पर्यटकहरुले आफूले ल्याएको मोबाइलमा यहाँको सिम हालेर चलाउन चाहेमा पनि १५ दिनभित्र IMEI कोडसहित फाराम बुझाउनु पर्नेछ।

यसबारे सूचना तपाईँलाई तपाईँको मोबाइल सेवा दिने कम्पनीले एसएमएस वा अन्य माध्यमबाट पनि पक्कै दिनेछन्। निर्देशिकामा त्यस्तै व्यवस्था छ।